HÒN ĐÁ SANG SÔNG.
Trong Điển Tích Phật Giáo có câu chuyện Hòn đá sang
sông như sau :
Một hôm Phật cùng các đệ tử đi đến một con sông.
Nước sông mênh mông, chảy xiết. Phật cúi xuống nhặt
hòn đá khá to rồi quay lại hỏi các đệ tử:
– Các con hãy trả lời ta, hòn đá này ném xuống sông thì
nổi hay chìm?
Vừa nói dứt lời Phật ném hòn đá xuống sông. Đương
nhiên hòn đá chìm mất tiêu luôn. Đệ tử không hiểu ý
thày hỏi là thế nào, thầm nghĩ: đá ném xuống nước tất
nhiên phải chìm, đơn giản có vậy mà cũng hỏi. Nhưng
thày hỏi thì đồ đệ vẫn phải trả lời. Họ đồng thanh thưa:
– Thưa Thế Tôn, đá chìm ạ.
Phật thở dài nói:
– Ôi! Hòn đá này mới vô duyên làm sao.
Nghe thày than thở, đệ tử càng ngơ ngác suy nghĩ: đá
ném xuống nước phải chìm đấy là lẽ tự nhiên, làm gì lại
có hòn đá vô duyên hay hòn đá có duyên.
Phật chậm rãi nói:
– Có hòn đá vuông mỗi chiều 3 thước, đặt xuống nước
không những không chìm mà nó còn qua được bên kia
vẫn khô ráo, các ngươi có thể nói cho ta biết vì sao
không?
Đệ tử suy nghĩ mãi vẫn không tìm ra lời giải đáp, xin
thày giảng giải.
– Đơn giản quá, chẳng qua hòn đá ấy có thiện duyên,
đấy là cái thuyền. Đá đặt trong thuyền chở qua sông rõ
ràng không chìm mà cũng không ướt.
Con người ta cũng như vậy thôi,
nếu ai gặp thiện duyên thì mọi việc
tốt đẹp, sẽ trở nên người tốt. Nếu không sẽ chẳng làm
nên trò trống gì, trở thành kẻ ác. Vậy nên con người ta
sinh ra trên đời phải chọn thày tốt mà học, chọn bạn tốt
mà chơi, chọn điều tốt mà theo. Đấy chính là thiện
duyên của con người vậy.
Đệ tử nghe Phật nói mới hiểu rõ đạo lý làm người nên
ai nấy vui mừng khôn tả.
Quả thật, mọi sự vật và những chuyển vận phong phú
trong thế giới kỳ diệu đều này không tự mình vận động
và phát triển được mà phải có sự tác động trực tiếp hoặc
gián tiếp của vật thể khác hoặc của con người. Khi rơi
xuống dòng sông, hòn đá chỉ có thể chìm, cho dù nó chỉ
nhỏ bằng một hạt sỏi, nhưng dẫu là một tảng đá, thì nó
vẫn di chuyển qua bên kia sông nếu nó được đặt lên
thuyền bởi bàn tay của con người.
Con người luôn tồn tại trong một đất nước, một khu vực,
một cộng đồng. Trong cuộc sống chung như thế chắc chắn
mỗi cá nhân dù trực tiếp hay gián tiếp đều nhận được sự
tương trợ của những người chung quanh. Đặc biệt trong cuộc
sống hiện đại, khi mà sự vận động phát triển của một sự
kiện, một công trình luôn là kết quả của sự đóng góp công
sức của nhiều người, thì mối tương quan qua lại giữa các
thành viên trong một tập thể, một xã hội càng được xây dựng
một cách chặt chẽ và tốt đẹp hơn. Điều đó có nghĩa là nhờ sự
tác động, giúp đỡ dù trực tiếp hay gián tiếp của mọi người
mà chúng ta gặt hái được những thuận lợi hay thành công
trong cuộc sống.
Ca dao Việt Nam ta có câu :
“Chim khôn đào đất ăn trùn ,
Anh hùng lỡ vận lên nguồn đốt than.”
Trong lịch sử nhân loại, không thiếu các bậc vĩ nhân anh
hùng khi chưa gặp thời thế thuận lợi, họ cũng chỉ biết
lui về ở ẩn, ngao du sơn thủy, câu cá, dạy học cho đến
ngày gặp được minh chủ như một thiện duyên của mình.
Lúc đó họ như rồng gặp mây, thỏa chí mang tài mang
đức ra giúp ích cho muôn dân muôn họ. Vì thế, sự tỏa
sáng tài năng của một người chính là kết quả của một
cuộc giao duyên tuyệt vời giữa tiềm năng của người đó,
và người đã phát hiện và tạo những điều kiện thuận lợi
cho tiềm năng đó phát triển.
Vì thế nếu chúng ta có được một cuộc sống tốt đẹp, có
một sự thành công nào đó hãy hiểu rằng đó là nhờ
những “ thiện duyên” mà Thượng Đế đã gởi đến cho
chúng ta. Tư duy này không hề làm giảm bớt giá trị tự
thân hay không thừa nhận những nổ lực, cố gắng của
con người nhưng nó chỉ giúp ta ý thức thân phận mình
một cách đúng đắn hơn, viên mãn hơn. Những “ thiên
duyên” mà cuộc sống gởi đến cho chúng ta đó là chân
lý, công bằng, là đạo đức nhân văn của con người. Nếu
có thể tìm gặp được những điều đó trong bạn bè tốt,
trong những người hướng dẫn nhiệt tâm, trong những
nhận thức của mình đối với cuộc sống là chúng ta đã
gặp được “ thiện duyên” vậy.
Chúng ta rất may mắn và hạnh phúc khi có Thiên Chúa
và Lời của Ngài chính là thiện duyên cho cuộc đời của
mỗi người Kitô hữu chúng ta. Chúa Giêsu đã nói rằng: “
Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và
Thầy ở trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái,
vì không có thầy các con không làm được gì”.(Ga 15,1).
Tình yêu thương vô lượng vô biên của Chúa chính là
thiện duyên mà nhờ đó, chúng ta từ thân phận của một
hạt bụi trong hư vô được Thiên Chúa sáng tạo theo hình
ảnh của mình và cho vui hưởng bao ơn huệ Ngài đã ban
cho cuộc sống trên thế gian này. Và khi tổ tiên phạm tội,
con người lại đắm chìm trong sự chết của tội lỗi thì
chúng ta được ơn giải thóat, được nâng lên hàng khanh
tướng và được chung hưởng hạnh phúc Nước Trời cũng
chính nhờ mối thiện duyên là lòng lượng từ ái hải hà mà
Thiên Chúa đã dành cho chúng ta.
Nhìn lại đời sống của mình, ai trong chúng ta cũng đã
nhận lãnh biết bao mối thiện duyên mà Chúa đã ban cho
mỗi người chúng ta qua những người anh em chúng ta
tiếp xúc, qua những cơ hội mà Chúa đã gởi đến trong
cuộc sống của chúng mình . Xin dâng lời cảm tạ thiết
tha và xin Chúa cho chúng ta biết sống sao cho xứng
đáng với về những hồng ân cao quý mà chúng ta đã lãnh
nhận như những thiện duyên của cuộc đời mình.
Đào Nam Phương.