Cha sở họ đạo Cucugnan
Hàng năm, cứ vào ngày lễ Nến (2/2 Lễ Đức Mẹ dâng Chúa Giêsu vào Đền Thánh), các nhà thơ miền Provence cho ấn hành ở Avignon một tập sách nhỏ thật vui đầy ắp những bài thơ hay và những câu chuyện thú vị. Tập sách năm nay đến với tôi thật đúng lúc và tôi đọc được một truyện ngụ ngôn tuyệt vời. Tôi sẽ cố gắng dịch tóm lại một chút cho các bạn nhé. Hỡi các bạn bè thân hữu Paris, hãy chìa những chiếc rỗ mây ra nhé. Lần này, chúng tôi sẽ phục vụ cho các bạn món bột thanh tao của miền Provence nhé.
Cha Martin là cha sở…của họ đạo Cucugnan.
Tốt lành như một ổ bánh mì, thật thà như vàng ròng, cha yêu thương giáo dân Cucugnan trong tình cha con mặn mà. Cha xem họ đạo Cucugnan của cha như Thiên Đàng trên trái đất, nếu giáo dân Cucugnan làm cho cha hài lòng nhiều hơn một chút . Nhưng mà, than ôi! những mạng nhện giăng như mắc cửi trong tòa giải tội của cha. Vào một ngày đẹp trời vào dịp lễ Phục Sinh, bánh lễ vẫn còn tồn đọng ở đáy chén thánh của cha. Cha sở tốt bụng cảm thấy se thắt cõi lòng và cha luôn cầu xin Chúa ban cho cha ân huệ không phải về cùng Chúa trước khi đưa đàn chiên tan tác của cha về cùng một chuồng chiên.
Vì vậy, các bạn sẽ nhận thấy Chúa nhậm lời cha như thế nào.
Một sáng Chúa Nhật, sau bài đọc Tin Mừng, cha Martin bước lên tòa giảng, cha nói:
“ Anh chị em thân mến, anh chị em hãy tin cha nếu như anh chị em muốn. Một đêm nọ, chính cha đây, con người tội lỗi khốn khổ, cha nhận thấy mình đang đứng ở cửa Thiên Đàng.
“ Cha gõ cửa: thánh Phêrô liền mở cửa cho cha !
“ – Nào! Cơn gió tốt lành nào đưa cha tới đây vậy cha Martin? Thánh Phêrô hỏi cha…Cha có cần giúp đỡ gì không?
“ – Kính thánh Phêrô, cha là người gìn giữ quyển sách lớn và chìa khóa, xin cha vui lòng cho con biết, nếu như con không quá tò mò, có bao nhiêu giáo dân Cucugnan trong Thiên Đàng, thưa cha?
“ – Tôi không từ chối với cha chuyện gì đâu, cha Martin ạ, cha hãy ngồi xuống đây và chúng ta hãy cùng nhau tìm kiếm thử xem.
“ Và thánh Phêrô lấy ra một quyển sách to, mở sách ra, mang cặp kính vào:
“ – Nào, hãy xem thử, họ đạo Cucugnan phải không? Cu…Cu…Cucugnan. À đây rồi. Cucugnan… cha Martin ơi, cả trang sách vẫn còn trống trơn. Chẳng có một linh hồn nào… chẳng có giáo dân Cucugnan nào hệt như chẳng có xương cá nào trong con gà tây vậy.
“ – Sao! Không có bổn đạo Cucugnan nào ở đây ư! Không ai ư? Chẳng có lý nào! Cha nhìn kỹ lại thử xem sao.
“ – Không có ai cả, cha thánh ạ! Chính cha cứ nhìn kỹ đi, nếu như cha nghĩ tôi nói đùa.
“ Khổ thân cho cha! Cha giậm chân, hai tay chấp lại, cha kêu cầu lòng Chúa thương xót. Bấy giờ thánh Phêrô liền nói với cha:
“ – Hãy tin ở tôi, cha Martin, cha đừng đau lòng đến thế, vì cha có thể bị trụy tim đấy. Nói tóm lại, đó không phải là lỗi của cha. Chắc là giáo dân Cucugnan của cha đang trải qua thời gian cách li bốn mươi ngày trong Luyện ngục.
“- Ôi, xin thánh cả Phêrô dũ lòng thương xót! Xin cha thánh giúp cho con ít ra được nhìn thấy họ và an ủi họ.
“- Được thôi, ông bạn của tôi…Nào, cha hãy mang đôi xăng-đan này nhanh lên, vì đường đi còn lại không trơn tru đâu. Nào thế là tốt rồi…Bây giờ cha cứ đi thẳng về phía trước mặt cha… Cha có nhìn thấy chỗ ngoặt ở cuối con đường kia không? Cha sẽ bắt gặp một cái cửa có gắn đầy những cây thập giá màu đen…bên tay phải…cha cứ gõ cửa, người ta sẽ mở cửa cho cha…Tạm biệt cha! Cha cứ bình tĩnh và mạnh dạn lên.
“Cha lần mò từng bước, từng bước đi tới. Thật là cả một cuộc săn lùng! Chỉ cần nghĩ đến đó cha càm thấy nổi da gà luôn. Một lối mòn nhỏ mọc đầy cây ngấy gai, với đá hồng ngọc lóe sáng và những con rắn đang huýt gió. Cha chậm rãi đi tới tận cửa bạc.
“ – Cốc, cốc!
“ – Ai đó? Một giọng nói khàn khàn và sầu nảo đáp lại vọng ra.
“ – Cha sở từ Cucugnan đây
“ – Từ…?
“ – Từ họ đạo Cucugnan…
“ – À, cha cứ vào đi!
“ Cha bước vào. Một thiên thần cao lớn, xinh đẹp với đôi cánh đen như bóng đêm, áo dài sáng lóa như ban ngày, trên thắt lưng lủng lẳng một chiếc chìa khóa bằng kim cương. Ngài đang viết rào rạo trên một quyển sách to hơn quyển sách của thánh Phêrô…
“- Nào, cha muốn gì và cha cần xin gì ? Thiên thần lên tiếng hỏi.
“ – Thưa thiên thần tốt lành của Chúa, con muốn biết – có lẽ cha hơi tò mò – ở đây có giáo dân họ đạo Cucugnan hay không?
“ – Giáo… ?
“ – Dạ, giáo dân Cucugnan, những người dân Cucugnan.. Chính con đây là cha sở của họ.
“ – À, có phải cha Martin đấy không?
“ – Dạ thưa phải, thưa thánh thiên thần.
“ – Cha nói Cucugnan….
“ Và thiên thần liền mở quyển sách lớn, lật từng trang một, đồng thời đưa ngón tay lên thấm nước miếng để lật cho nhanh.
“ – Họ đạo Cucugnan, thiên thần vừa nói vừa thở ra một hơi thật dài, cha Martin ơi, chẳng có người nào thuộc họ đạo Cucugnan ở Luyện Ngục cả.
“ –Giêsu, Maria, Giuse ! Không có bổn đạo Cucugnan nào ở Luyện Ngục! Ôi lạy Chúa, vậy thì họ ở đâu nhỉ?
“ – Này, cha thánh, chắc họ đang ở trên Thiên Đàng đấy, chứ cha muốn họ phải ở đâu?
“ – Nhưng mà, con vừa từ Thiên Đàng đến đây!
“ – Cha đến từ Thiên Đàng ư! Vậy là…!
“ – Họ không có ở đó… Ôi, hiền mẫu của các thiên thần!
“ – Cha mong muốn điều gì, thưa cha sở, nếu họ không ở trên Thiên Đàng hoặc trong Luyện Ngục. Không có nơi chốn nào, chắc là họ ở….
“ – Ôi, Lạy Chúa tôi! Ôi Giêsu, con vua Đavít! Ôi ! Ôi! Ôi! Có lẽ nào? Chăng lẽ vị thánh cả Phêrô lại nói dối?… Tuy nhiên, con đâu có nghe tiếng gà gáy… Ôi thật khốn khổ, con sẽ lên Thiên Đàng như thế nào đây, nếu như giáo dân của con không có mặt trên đó!
“ – Nghe đây, cha Martin, vì cha muốn biết thật hư tất cả những chuyện này bằng mọi giá, và chứng kiến tận mắt đầu đuôi gốc ngọn ra sao, cha cứ đi theo lối này, cha cứ chạy đi, nếu cha biết chạy…Cha sẽ bắt gặp bên phía tay trái cha một cánh cửa rất lớn. Cha sẽ được chỉ dẫn về bất cứ thông tin nào, Chúa sẽ cung cấp cho cha.
“ Rồi thiên thần đóng cửa lại.
“Đó là một lối đi dài lát đá than hồng cháy hừng hực. Cha bước đi loạng choạng như người say rượu; cứ mỗi bước chân, cha vấp tới vấp lui. Người cha ướt đẫm, từng cọng lông trên cơ thể cha đều đọng lại một giọt mồ hôi thật to. Cha thở hổn hển vì khát nước. Nhưng, thật may mắn, nhờ vào đôi xăng-đan mà thánh Phêrô cho cha mượn, nên cha không bị bỏng chân chút nào.
“ Khi cha thực hiện khá đầy đủ những bước đi chân thấp chân cao, cha liền nhìn thấy bên tay trái cha một cái cửa thật to…không phải, một cái cổng, một cái cổng vĩ đại, hoàn toàn rộng mở, chẳng khác gì cổng của một lò lửa vĩ đại. Ôi, anh chị em có biết không, thật là một cảnh tượng khủng khiếp! Ở đó, chẳng có ma nào hỏi đến tên cha, cũng chẳng có sổ sách gì ráo. Cha bước qua cổng đi đến từng lò, anh chị em có biết không, thật cứ y như ngày Chúa nhật anh chị em đi vào quán rượu vậy. Cha đổ mồ hôi hột, nhưng cha vẫn bị rét cóng, cha rùng mình. Tóc tai của cha dựng đứng lên, cha cảm thấy như cả người bị nung đốt, da thịt bị nướng rô-ti. Một mùi gì đó giống thứ mùi ngột ngạt thường bao trùm lên khắp họ đạo Cucugnan của chúng ta khi bác thợ rèn Eloy nung sắt để rèn móng guốc cho con lừa già. Cha hụt hơi trong cái không khí thối tha và nóng hừng hực. Cha nghe những tiếng la khủng khiếp, những tiếng than van rên xiết, những tiếng gào thét, những tiếng chửi rủa loạn xị cả lên.
“ – Này, ông có vào hay không thì bảo? Một con quỉ có sừng hét to vào mặt cha và dùng chỉa ba thúc thúc vào mình cha.
“ – Tôi ư? Tôi không vào đâu. Tôi là bạn hữu của Chúa cơ mà.
“ –Ông là bạn hữu của Chúa ư! Vậy ông đến đây làm cái quái gì vậy? Rách việc!
“ – Tôi đến… À, ngươi đừng nói nữa, tôi đứng muốn sụn cả hai chân rồi đây này. Tôi đến…tôi đến từ xa. Xin hỏi ngươi…có phải…có phải không có bất cứ ai là giáo dân Cucugnan …ở đây phải không?
“ – Ối dào! Quỉ tha ma bắt ông đi! Ông thơ ngây quá, cứ như là ông không biết toàn bộ họ đạo Cucugnan đang ở đây thì phải ! Đồ con quạ đen xấu xí, nhìn này, ông sẽ thấy chúng tôi đã bố trí những giáo dân nổi tiếng ở đây như thế nào nhé…
“Và cha nhìn thấy ngay giữa cơn cuồng phong lửa khủng khiếp:
“Nào là anh Coq-Galline cao lêu nghêu, tất cả anh chị em ngồi đây đều biết anh ta có phải không nào? Cái anh lúc nào cũng sáng xỉn chiều say và luôn luôn chửi mắng bà xã Clairon đáng thương của anh ta đấy…
“Cha thấy Pascal Doigt-de-Poix, anh chàng ép dầu ô liu bằng những quả ô liu ăn trộm của ông Julien.
“ Cha thấy cô Babet mót lúa, khi mót lúa, cô đã chôm chỉa từng nắm lúa trong đống lúa gặt chung để cột cho nhanh bó lúa của cô đấy.
“Cha thấy ông chủ Grapasi, con người tra dầu rất kỹ bánh xe cút kít của ông đấy.
“ Nào là Dauphine, cô nàng bán nước giếng của cô với giá cắt cổ.
“Nào là Tortillard, con người mỗi lần gặp cha mang Mình Thánh Chúa liền chuồn sang lối khác, lúc nào anh ta cũng đội mũ trái khế trên đầu và ống léo phì phò trên mỏ…rồi còn ngạo mạn không thua gì Artaban…cứ như anh ta gặp phải một con chó vậy.
“Rồi nào là Coulau với cô Zette của anh ta, nào là Jacques, Phêrô và Tô ni…”
Bồi hồi xúc động, mặt mày tái mét vì kinh hãi, toàn thể cử tọa rên rĩ khi nhìn thấy trong hỏa ngục đang mở toang ra trước mắt cho thấy người nào là cha họ, người nào là mẹ họ, người nào là bà ngoại họ, người nào là chị của họ.
“ Anh chị em thấy rồi đó, thưa anh chị em, cha sở Martin tiếp tục lên tiếng. Anh chị em biết rõ là tình trạng này không thể nào kéo dài lâu hơn được nữa. Cha là người phụ trách các linh hồn. Cha muốn, cha muốn cứu thoát anh chị em khỏi vực thẳm tối tăm, nơi mà tất cả các anh chị em sắp lộn đầu xuống đó. Ngày mai, cha sẽ bắt tay ngay vào công việc, ngày mai chứ không để muộn hơn. Công việc sẽ không thiếu đâu. Đây là chương trình cha sẽ phải thực hiện. Để mọi việc tiến hành suôn sẻ tốt đẹp, anh chị em sẽ thực hiện trong vòng trật tự. Chúng ta sẽ đi theo thứ tự hàng ngũ trước sau như thiên hạ đi khiêu vũ ở Jonquières.
“ Ngày mai thứ hai, cha sẽ ngồi tòa giải tội cho các ông bà già. Tốt đẹp thôi.
“ Thứ ba, dành cho trẻ em. Cha sẽ ngồi tòa sớm.
“ Thứ tư đến phiên thanh thiếu niên nam nữ. Có thể kéo dài lâu đấy.
“ Thứ năm đến phiên quý ông. Chúng ta sẽ chấm dứt nhanh thôi.
“ Thứ sáu dành cho quý bà. Cha nói trước: không cần cà kê dê ngỗng.
“ Thứ bảy dành riêng cho ông chủ máy xay bột. Không quá một ngày dành riêng cho một mình ông ấy đâu.
“ Và nếu như Chúa Nhật, chúng ta xưng tội xong, chúng ta sẽ thấy hạnh phúc biết chừng nào.
“Nào, anh chị em thân mến, khi nào lúa chín, thì phải gặt nó. Khi rượu đã lên men, phải uống nó thôi. Áo quần khá bẩn rồi, vấn đề lúc này là phải giặt quần áo và giặt cho thật sạch.
“ Cầu chúc tất cả anh chị em tràn đây ân sủng của Thiên Chúa. Amen.
Nói là làm. Mọi người đổ bột giặt lên quần áo.
Từ cái ngày Chúa Nhật đáng ghi nhớ đó, hương thơm nhân đức của họ đạo Cucugnan lan tỏa ra khắp xung quanh đến mười dặm. Vị mục tử tốt lành, cha Martin, vô cùng hạnh phúc và hân hoan vui sướng. Cha đã mơ đến một ngày nào đó, cùng với cả đoàn chiên theo sau, trong một đám rước huy hoàng lộng lẫy, giữa muôn vàn ngọn nến cháy sáng, giữa đám mây hương thơm ngào ngạt, cùng với ca đoàn thiếu nhi rộn ràng cất lên bài hát Te Deum, cha bước đi trên con đường rực rỡ tiến về thành thánh của Thiên Chúa.
Đó là câu chuyện của cha sở họ đạo Cucugnan, đó cũng chính là câu chuyện mà nhà thơ nghèo rớt mùng tơi vĩ đại Roumanille đã ra lệnh cho tôi kể lại cho các bạn. Chính ông ta cũng đã nghe kể lại từ một người bạn thân khác.
Tác giả : Alphonse Daudet (Le curé de Cucugnan)
Chuyển ngữ: Nguyễn Kim Ngân